Cách loại bỏ virut trong nước ăn uống
Virut lây truyền qua đường nước gây bệnh tật cho hàng triệu người mỗi năm khi sử dụng nước bị ô nhiễm. Bài viết này giúp bạn tìm hiểu về virut trong nước, cách nhận biết nước có bị ô nhiễm hay không, cách loại bỏ virut khỏi nước và cách bảo vệ nguồn nước.
Virut xâm nhập vào nước bằng cách nào
Virut xâm nhập vào nước khi nước bị ô nhiễm bởi nước tiều hoặc phân của người hoặc động vật bị nhiễm bệnh. Hệ thống nước thải hoạt động không đúng cách, nước mưa chảy tràn bị ô nhiễm và lũ lụt làm tăng nguy cơ. Nước giếng và nước từ các nguồn không được khử trùng chẳng hạn như sông, hồ đặc biệt dễ bị ô nhiễm. Trên thực tế, tất cả các nguồn nước chưa qua xử lý đều có nguy cơ bị ô nhiễm virut.
Ngay cả nguồn nước thành phố cũng có thể nhiễm virut. Trong trường hợp lũ lụt hoặc thiên tai, quy trình khử trùng của thành phố có thể không đủ và khiến nguồn nước dễ bị nhiễm virut và các mầm bệnh nguy hiểm khác.
Làm thế nào để biết nước nhiễm virut
Cách chính xác nhất để kiểm tra virut trong nước là gửi mẫu nước đến phòng thí nghiệm. Trong phòng thí nghiệm nước được cô đặc thành một thể tích nhỏ hơn. Sau đó việc phát hiện virut được thực hiện thông qua chiết xuất axit nucleic hoặc phát hiện phân tử, chẳng hạn như xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR).
Hiện tại không có bộ dụng cụ kiểm tra nước tại nhà để phát hiện virut, nhưng xét nghiệm vi khuẩn coliform tại nhà có thể cho biết liệu nước có chứa sinh vật gây bệnh hay không. Vi khuẩn coliform có trong phân người và động vật, sự hiện diện của chúng là dấu hiệu cho thấy các mầm bệnh khác như vi khuẩn, virut và ký sinh trùng có thể hiện diện.
Các giếng dễ bị ô nhiễm sau mưa lớn và lũ lụt nên việc kiểm tra nước là cần thiết. Ngoài việc kiểm tra nước, mọi nguồn nước chưa được xử lý đều có nguy cơ bị nhiễm virut vì vậy nên thực hiện phòng ngừa bằng cách lắp đặt bộ lọc tổng để bảo vệ gia đình khỏi bệnh tật.
Các loại bệnh lây truyền qua đường nước
Viêm gan, norovirus, rotavirus, cryptosporidiosis và Giardia là những loại virut lây qua đường nước phổ biến nhất. Chúng có thể lây qua việc uống, tắm rửa hoặc ăn thực phẩm tiếp xúc với nước bị ô nhiễm.
Viêm gan
Có 5 loại viêm gan siêu vi khác nhau (A, B, C, D và E) và tất cả đầu gây viêm gan. Tuy nhiên viêm gan A và E là 2 loại duy nhất lây lan qua nước bị ô nhiễm. Các triệu chứng của cả viêm gan A và E bao gồm sốt, suy nhược, chán ăn, buồn nôn và vàng da. Hầu hết các bệnh nhân đều hồi phục hoàn toàn và không có tác dụng phụ lâu dài, tuy nhiên để phòng bệnh nên vệ sinh tốt, rửa tay, uống nước sôi đồng thời tiêm vắc xin viêm gan A.
Norovirus
Norovirus là một loại virut lây lan nhanh chóng và dẽ dàng, vì chỉ cần một lượng nhỏ hạt virut cũng có thể gây bệnh cho một người. Các triệu chứng thường gặp bao gồm tiêu chảy, nôn mửa, buồn nôn và đau dạ dày. Norovirus cùng với tất cả các mầm bệnh lây qua đường nước rất phức tạp vì chúng có thể lây lan ra ngoài nước uống. Nếu thực phẩm được trồng hoặc thu hoạch bằng nước bị ô nhiễm, bạn có thể bị bệnh.
Để ngăn ngừa Norovirus nên rửa tay thường xuyên, rửa sạch trái cây và rau quả trước khi ăn, nấu chín kỹ và tránh uống nước có thể bị ô nhiễm.
Rotavirus
Rotavirus phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, gây nôn mửa, tiêu chảy, chán ăn và có thể dẫn đến mất nước. Người lớn cũng có thể nhiễm Rotavirus nhưng thường có triệu chứng nhẹ hơn. Rửa tay, vệ sinh tốt, tránh thực phẩm và nước uống có khả năng bị ô nhiễm giúp ngăn ngừa sự lây lan của Rotavirus.
Bệnh Cryptosporidiosis
Cryptosporidiosis là một căn bệnh gây ra bởi loài ký sinh trùng có tên là Cryptosporidium, thường được viết tắt là crypto. Các triệu chứng phổ biến của bệnh Cryptosporidiosis bao gồm nôn mửa, tiêu chảy, co thắt dạ dày, sụt cân và sốt. Mặc dù Crypto không phải là virut nhưng chúng là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lây truyền qua đường nước ở Mỹ. Chúng làm ô nhiễm nguồn nước thông qua phân của người hoặc động vật bị nhiễm bệnh. Trong khi con người có thể bị nhiễm một số loại Cryptosporidium thì động vật lại dễ bị nhiễm hơn. Giống như virus, Crypto có thể bị tiêu diệt bằng phương pháp lọc tia cực tím, xử lý nước bằng ozone và đun sôi. Nó cũng có thể được loại bỏ khỏi nước thông qua quá trình chưng cất và siêu lọc. Clo không tiêu diệt được Cryptosporidium nên phải sử dụng phương pháp xử lý khác để loại bỏ.
Bệnh Giarida
Giống như Cryptosporidiosis, Giardia là một bệnh do ký sinh trùng chứ không phải do virut nhưng đây là một trong những bệnh lây truyền qua đường nước phổ biến nhất. Bệnh Giarida là do ký sinh trùng Giarida gây ra làm ô nhiễm nước qua phân của người hoặc động vật bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng của bệnh Giarida bao gồm tiêu chảy, co thắt dạ dày, sốt, nổi mề đay, ngứa da và sưng khớp. Không giống như Cryptosporidium, Giardia có thể bị tiêu diệt bằng cách xử lý nước bằng clo. Nó cũng có thể bị tiêu diệt hoặc loại bỏ khỏi nước bằng phương pháp lọc cực tím, xử lý nước bằng ozone, chưng cất, siêu lọc và đun sôi.
Cách diệt virut trong nước
Virut có thể được loại bỏ khỏi nước thông qua quá trình lọc bằng tia cực tím, clo, xử lý nước bằng ozone, chưng cất, siêu lọc và đun sôi
Đun sôi
Cách đơn giản nhất để diệt virut trong nước là đun sôi nước bị ô nhiễm trong ít nhất 1 phút. Nếu bạn đang ở độ cao hơn 6500 feet (1980 mét) hãy đun sôi nước trong ít nhất 3 phút. Sau đun sôi, nước cần được chứa trong bình kín. Bảo quản nước đun sôi không đúng cách có thể dẫn đến ô nhiễm thêm.
Thanh lọc bằng tia cực tím UV
Đèn khử trùng nước UV phát ra tia cực tím UV để làm hỏng DNA của virut và các sinh vật sống khác khiến chúng không thể sinh sản và không thể truyền bệnh trong nguồn nước. Bộ đèn UV đạt hiệu quả nhất khi nước được xử lý trước bằng một bộ lọc khác vì bụi bẩn và mảnh vụn che chắn các virut, vi khuẩn cực nhỏ … khỏi tia UV. Khi nước được lọc trước, hệ thống lọc bằng tia cực tím UV có thể vô hiệu hóa 99,9% sinh vật sống.
Đèn UV tiêu diệt vi rút, vi khuẩn, vi sinh vật hiệu quả lên đến 99,9%
Clo
Clo loại bỏ virut và các mầm bệnh khác khỏi nước thông qua phản ứng hóa học. Khi clo được thêm vào nước, nó tạo thành một loại axit yếu gọi là axit hypochlorous, xâm nhập vào thành tế bào của virut và vi khuẩn, tiêu diệt chúng từ trong ra ngoài.
Clo được sử dụng phổ biến vì nó duy trì việc bảo vệ nước trong 1 thời gian.
Clo không thể tiêu diệt được ký sinh trùng ở loài Cryptosporidium. Để loại bỏ nguy cơ Cryptosporidium trong nước, hãy sử dụng lọc bằng tia cực tím, ozone, chưng cất, siêu lọc hoặc đun sôi
Ozone
Ozone loại bỏ virut và các chất gây ô nhiễm khác khỏi nước thông qua quá trình oxy hóa. Ozone là một hợp chất oxy và là một trong những chất oxy hóa mạnh nhất trong tự nhiên. Ozone được tạo ra từ máy tạo ozone sau đó được đưa vào nước để oxy hóa vật liệu hữu cơ trong màng virut, vi khuẩn và ký sinh trùng. Điều này làm suy yếu, vỡ và giết chết các tế bào của chúng. Xử lý nước bằng ozone không chỉ loại bỏ virut và các mầm bệnh nguy hiểm khác mà còn có tốc độ nhanh và làm sạch nước chỉ trong vài giây.
Chưng cất nước
Chưng cất nước là một quá trình mô phỏng cách làm sạch nước trong tự nhiên thông qua sự bay hơi trong khí quyển. Máy chưng cất chuyển đổi nước thành hơi nước, loại bỏ virut và các chất gây ô nhiễm khác vì chúng không thể bay hơi như nước. Khi nước trở lại dạng lỏng, chúng không còn chất gây ô nhiễm.
Siêu lọc
Hệ thống siêu lọc sử dụng áp lực nước tiêu chuẩn tại nhà để áp nước qua màng siêu lọc UF sợi rỗng có tác dụng bẫy virut, vi khuẩn, clo, tảo và kim loại. Chỉ có nước sạch và khoáng chất mới đi qua được. Hầu hết các bộ lọc đều có kích thước quá nhỏ để ngăn chặn virut, nhưng màng siêu lọc có kích thước khoảng 0,025 micron, trong khi virut có kích thước khoảng 0,1 micron. Hệ thống siêu lọc hoạt động tốt nhất khi kết hợp với các biện pháp phòng ngừa khác như hệ thống tia cực tím.
