CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT – THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ SAO VIỆT
Văn phòng giao dịch: Số 2 Ngõ 97 Nguyễn Ngọc Nại - Thanh Xuân - Hà Nội
Email: saovietxulynuoc@gmail.com
Điện thoại: 0989.41.7777 - 0985.22.33.88

Coliform là gì – Nước nhiễm coliform có nguy hiểm không

Coliform là vi khuẩn luôn có trong đường tiêu hóa của động vật bao gồm cả con người và được tìm thấy trong chất thải của chúng. Coliform cũng được tìm thấy trong đất và mùn thực vật.

Vi khuẩn coliform bao gồm một nhóm lớn gồm nhiều loại vi khuẩn có mặt ở khắp môi trường.  Chúng phổ biến trong đất, nước mặt và thậm chí có thể xuất hiện trên da của bạn. Một số lượng lớn các loại vi khuẩn coliform nhất định cũng có thể được tìm thấy trong chất thải từ người và động vật. Hầu hết các loại vi khuẩn coliform đều vô hại với con người, nhưng một số có thể gây ra các bệnh nhẹ và một số ít có thể dẫn đến các bệnh nghiêm trọng trong nước.

Vi khuẩn coliform thường được gọi là sinh vật chỉ thị vì chúng cho thấy sự hiện diện tiềm tàng của vi khuẩn gây bệnh trong nước. Sự hiện diện của vi khuẩn coliform trong nước không đảm bảo rằng uống nước sẽ gây bệnh nhưng sự hiện diện của chúng cho thấy có sự ô nhiễm trong nguồn cung cấp nước từ sự xâm nhập của nước mặt, hệ thống tự hoại, chất thải động vật …

  • Các loại vi khuẩn coliform

Đĩa petri cho thấy vi khuẩn coliform đã phát triển sau 24 giờ ủ từ quá trình lọc 100 ml nước giếng

Được chia thành 3 nhóm chính bao gồm:

Tổng số vi khuẩn coliform

Vi khuẩn coliform phân

E.coli

Tổng số vi khuẩn coliform(TC)

Nhóm này phần lớn bao gồm các vi khuẩn có thể tìm thấy trong chất thải của người, động vật, ngoài ra còn có thể tìm thấy trong các môi trường như nước, thảm thực vật và đất.

Mặc dù chúng thường vô hại nhưng sự hiện diện của nhóm vi khuẩn này trong nước uống hoặc nguồn cung cấp nước uống là dấu hiệu cho thấy có thể có ô nhiễm. Nếu phát hiện trong nước, các bệnh gây ra từ coliform có thể xuất hiện do đó cần xử lý nguồn nước hoặc xác định nguồn gây ô nhiễm

Vi khuẩn coliform phân

Vi khuẩn coliform phân là một nhóm nhỏ của tổng số vi khuẩn coliform có thể tìm thấy trong ruột và phân của động vật máu nóng. Khi ở bên ngoài cơ thể vật chủ, những sinh vật này không thể sống lâu vì sự sống sót của chúng chủ yế phụ thuộc vào vật chủ.

So với vi khuẩn coliform tổng số phần lớn vô hại, vi khuẩn coliform phân bao gồm cả vi khuẩn gây bệnh và không gây bệnh và sự hiện diện của chúng trong nước uống là dấu hiệu cho thấy nước bị ô nhiễm bởi nước thải.

Sự hiện hiện của những vi khuẩn này rất quan trọng vì nguồn vi khuẩn được xác định rõ ràng hơn so với nguồn vi khuẩn coliform tổng số TC giúp cho việc xử lý nước nhiễm coliform hiệu quả hơn.

Vi khuẩn coliform trong phân cũng có thể được tìm thấy ở những động vật như động vật có vỏ, do vậy có thể bị bệnh nếu uống nước bị nhiễm vi khuẩn hoặc ăn động vật có vỏ bị ô nhiễm.

E.coli: Là một nhóm nhỏ của vi khuẩn coliform phân. E.coli hầu như chỉ được tìm thấy trong ruột của động vật máu nóng. Mặc dù chúng hầu như vô hại trong ruột của vật chủ nhưng có những chủng E.coli ( ví dụ E.coli 0157: H7) có thể gây bệnh nghiêm trọng. Phát hiện E.coli trong nước uống cho thấy nước uống bị ô nhiễm bởi nước thải hoặc phân động vật.

  • Một số đặc điểm coliform

+ Gram âm: Vi khuẩn coliform có lớp peptidoglycan mỏng và do đó không thể giữ lại vết bẩn chính (nhuộm gram) khi rửa bằng cồn

+ Không hình thành bào tử: Trong điều kiện khắc nghiệt một số vi khuẩn hình thành bào tử để chúng có thể tồn tại và nảy mầm trong điều kiện thuận lợi, tuy nhiên coliform không trải qua quá trình này.

+ Coliform là những loài kỵ khí: Chúng có thể sống sót với rất ít hoặc không có oxy  bằng cách sử dụng hô hấp kỵ khí

+ Hình que: Còn được gọi là trực khuẩn, chúng có hình dạng giống hình que

+ Lên men đường sữa: Sự lên men của đường sữa bằng coliform dẫn đến việc sản xuất axit và khí, giúp xác định trong quá trình thử nghiệm coliform.

  • Ảnh hưởng sức khỏe của vi khuẩn coliform

Nước uống bị nhiễm khuẩn coliform không phải lúc nào cũng gây bệnh, hầu hết các vi khuẩn này đều vô hại với con người nhưng với một số chủng đặc biệt là chủng E.coli 0157:H7 có thể gây bệnh nghiêm trọng.

Nếu có vi khuẩn coliform gây bệnh, các triệu chứng phổ biến nhất là khó chịu đường tiêu hóa và các triệu chứng giống như cúm thông thường như sốt, chuột rút bụng và tiêu chảy. Các triệu chứng rất có thể xuất hiện ở trẻ em hoặc người già trong gia đình, và những người với hệ thống miễn dịch bị tổn thương. Trong trường hợp cực đoan, một số mầm bệnh có thể lây nhiễm phổi, da, mắt, hệ thần kinh, thận hoặc gan và những ảnh hưởng có thể nghiêm trọng hơn, mãn tính hoặc thậm chí gây tử vong.

  • Tiêu chuẩn nước uống

Hầu hết các vi khuẩn trong nhóm coliform không gây bệnh, nhưng số lượng của chúng càng lớn thì khả năng vi khuẩn gây bệnh có thể xuất hiện càng lớn. Vì vi khuẩn coliform thường tồn tại trong nước lâu hơn hầu hết các sinh vật gây bệnh, nên việc không  có vi khuẩn  coliform dẫn đến giả định rằng việc cung cấp nước là an toàn về mặt vi sinh để uống. Do đó tiêu chuẩn nước uống đòi hỏi không có vi khuẩn coliform có trong nước uống.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia Việt Nam về chất lượng nước như sau:

–          Đối với nước ăn uống (QCVN 01:2009/BYT): hàm lượng E.coli và Coliform tổng số bằng 0 vi khuẩn/100ml.

–          Đối với nước sinh hoạt (QCVN 02:2009/BYT): hàm lượng E.coli là 0 vi khuẩn/100ml và Coliform tổng số trong nước sạch được cho phép 50 vi khuẩn / 100 ml.

–          Đối với nước thải công nghiệp (QCVN 40:2011/BTNMT): hàm lượng Coliform là 3000 mg/l đối với nước thải loại A và 5000 mg/l đối với nước thải loại B.

  • Tại sao nước nhiễm vi khuẩn coliform

+ Nước nhiễm vi khuẩn coliform là do ô nhiễm gần đây từ chất thải của người hoặc động vật từ

+ Nước thải không được xử lý hoặc xử lý không đúng cách

+ Rửa phân động vật

+ Nước mưa chảy tràn

+ Động vật hoang dã

  • Nước có coliform có phải bị ô nhiễm không

Sau khi nước được phân tích xét nghiệm , nếu có vi khuẩn E.coli điều đó có nghĩa là có ô nhiễm phân gần đây và các mầm bệnh khác có thể hiện diện. Đi sâu vào xem xét kết quả phân tích nước cụ thể là chỉ tiêu vi sinh của nước:

Nếu vi khuẩn E.coli không có nhưng có tổng coliform, nó có thể là một trong 3 điều sau:

+ Một lớp vi khuẩn có thể đã phát triển trong hệ thống ống nước hoặc giếng, lớp vi khuẩn này được gọi là màng sinh học

+ Nước mặt có thể tràn vào giếng kèm theo nguy cơ chất thải động vật theo đó tràn vào làm ô nhiễm nguồn nước

+ Nước giếng có thể được lấy từ tầng chứa nước có chứa vi khuẩn, thường xảy ra khi nước ngầm được khai thác ở nguồn nông

Giải pháp xử lý:

+ Nếu màng sinh học đã phát triển trong hệ thống giếng và đường ống, cần tiến hành khử trùng giếng và hệ thống đường ống nước

+ Nếu nước mặt tràn vào giếng, cần xác định nơi nước mặt xâm nhập vào giếng

+ Nếu giếng được khai thác nông, cần khoan giếng sâu hơn hoặc cài đặt hệ thống xử lý

Khi nào cần xét nghiệm các chỉ tiêu vi sinh của nước trong đó có chỉ tiêu coliform

Ít nhất 1 năm 1 lần nguồn nước giếng, nước suối …. Phải được xét nghiệm kiểm tra tổng số vi khuẩn coliform mỗi năm. Nếu xét nghiệm nước ban đầu cho thấy tổng số vi khuẩn coliform có mặt, cần xét nghiệm bổ sung vi khuẩn coliform phân và vi khuẩn E.coli.

Thời gian trong năm và điều kiện thời tiết có thể ảnh hưởng đến sự xuất hiện và số lượng vi khuẩn coliform trong giếng. Vi khuẩn coliform thích sống gần bề mặt trái đất và thích nhiệt độ ấm áp nên vi khuẩn coliform sẽ có nhiều trong điều kiện thời tiết ấm ơn, ẩm ướt hơn. Do đó số lượng vi khuẩn cao nhất sẽ được tìm thấy bằng cách kiểm tra nước giếng ngay sau vài tuần thời tiết mưa trong khi số lượng vi khuẩn ít nhất sẽ được tìm thấy khi kiểm tra trong điều kiện khô, lạnh vào mùa đông. Những biến thể của vi khuẩn với điều kiện mùa và thời tiết cần được xem xét khi kiểm tra nguồn cung cấp nước.

Xét nghiệm các chỉ tiêu vi sinh của nước sẽ cần lấy chai mẫu tiệt trùng từ phòng thí nghiệm và thu thập mẫu theo đúng hướng dẫn của họ. Việc không thu thập mẫu trong vật chứa vô trùng có thể khiến vi khuẩn được đưa vào trong quá trình lấy mẫu.

  • Quy định nào của Việt Nam về cách lấy mẫu hóa lý, vi sinh

Hiện nay, Việt Nam có hướng dẫn về kỹ thuật lấy mẫu để đảm bảo tính chính xác của mẫu nước xét nghiệm. Kỹ thuật lấy mẫu tham khảo TCVN6663-1:2011 – Hướng dẫn lập chương trình lấy mẫu và kỹ thuật lấy mẫu.

Chưa có quy định cụ thể trong vấn đề bảo quản mẫu tuy nhiên thời gian từ khi lấy mẫu đến phòng xét nghiệm càng ngắn càng tốt. Bảo quản mẫu tham khảo TCVN6663-3:2008 – Hướng dẫn bảo quản và xử lý mẫu.

Trường hợp các bạn muốn lấy mẫu nước để xét nghiệm vi sinh nhưng không có chai tiệt trùng có thể dùng chai nước tinh khiết 0,5 lít còn nguyên màng co.

Cách lấy mẫu như sau:

  • Rửa tay sạch và sát trùng bằng cồn
  • Dùng bông gòn tẩm cồn hơ lửa xung quanh vòi lấy nước
  • Mở màng co, mở nắp chai, không để bàn tay chạm vào miệng chai
  • Đổ hết nước trong chai ra
  • Tráng bình 2 -3 lần bằng nguồn nước lấy mẫu
  • Hứng 2/3 chai và đậy ngay nắp chai lại

(Hướng dẫn của Trung tâm y tế dự phòng Tp. Hồ Chí Minh)

Bài viết tham khảo

scroll top