Oxy già (hydrogen peroxide) là một loại chất tẩy nhưng không phải tất cả các sản phẩm chất tẩy đều có hydrogen peroxide là thành phần hoạt chất. Bài viết giúp bạn tìm hiểu thêm về sự khác biệt giữa hydrogen peroxide và chất tẩy.

Chất tẩy để giặt đồ được phân thành 2 loại chất tẩy gốc clo và chất tẩy gốc oxy (gốc peroxide). Chúng vừa có tác dụng loại bỏ vết bẩn vừa tiêu diệt vi sinh vật qua phản ứng oxi hóa khử. Sản phẩm gốc oxy như hydrogen peroxide không mạnh bằng các sản phẩm dựa trên clo khiến chúng tẩy nhẹ với vải.

Oxy già Hydrogen peroxide

Oxy già Hydrogen peroxide H₂O₂ là một hợp chất hóa học được sử dụng rộng rãi như một axit oxy hóa yếu và là thành phần trong các sản phẩm tẩy rửa. Một peroxide vô cơ bao gồm 2 nhóm hydroxyl. Các nhóm này được kết nối bằng liên kết đơn oxy – oxy cộng hóa trị. Oxy già chủ yếu là chất lỏng trong suốt, không màu hoặc có thể có màu xanh nhạt ở dạng nguyên chất.

Oxy già là một hợp chất tương đối không ổn định, nó dễ dàng phân hủy thành nước và oxy khi tiếp xúc với không khí hoặc khi đổ lên bề mặt gồ ghề. Về mặt hóa học, một phân tử hydro peroxide được tạo thành từ 2 nguyên tử hydro và 2 nguyên tử oxy. Liên kết oxy – oxy đơn lẻ yếu khiến hợp chất không ổn định. Khi hydrogen peroxide phân hủy, nó giải phóng năng lượng nhiệt

Công dụng của oxy già Hydrogen peroxide

Oxy già được sử dụng trong các ứng dụng:

• Chất tẩy rửa gia dụng cho bề mặt như thớt
• Sử dụng trong y tế, nha khoa như khử trùng vết thương và làm nước súc miệng
• Trong thuốc nhuôm tóc
• Ứng dụng công nghiệp làm chất tẩy trắng cho bột giấy và vải
• Trong xử lý nước bể bơi

Chất tẩy là gì

Chất tẩy là bất kỳ chất nào có khả năng loại bỏ màu sắc về mặt hóa học và tiêu diệt vi sinh vật thông qua phản ứng oxy hóa khử. Trong trường hợp tẩy màu hoặc vết ố, chất tẩy sẽ phá vỡ liên kết phân tử của các nhiễm sắc thể ( phân tử hấp thụ và phát ra ánh sáng ở bước sóng cụ thể) Các bước sóng ánh sáng cụ thể không còn bị hấp thụ.

Chất tẩy trắng tiêu diệt vi sinh vật bằng cách tước đi các electron trên màng bảo vệ của chúng dẫn đến rò rỉ nước và các thành phần bên trong khác

Thành phần hóa học và tính chất của chất tẩy

Thành phần hóa học của các sản phẩm chất tẩy khác nhau theo thành phần hoạt chất của chúng có thể là hợp chất gốc clo hoặc oxy hoặc peroxide. Ví dụ chất tẩy trắng gốc clo bao gồm natri hypochlorite (NaClO – Nước javen), chất tẩy gốc peroxide như hydro peroxide và natri percacbonat.

Dù là loại thuốc tẩy nào cũng đều hoạt động theo nguyên lý phản ứng oxy hóa khử. Chất tẩy hoạt động như một tác nhân oxy hóa

Công dụng của chất tẩy

Chất tẩy được sử dụng rộng rãi như chất tẩy giặt, loại bỏ vết bẩn khỏi vải. Chất tẩy trắng cũng có những ứng dụng quan trọng trong y học, đặc biệt là khử trùng các dụng cụ và bề mặt y tế trong bệnh viện và phòng khám.

Phân biệt giữa chất tẩy và oxy già

Oxy già là một loại chất tẩy nhưng không phải tất cả các loại chất tẩy là oxy già hydrogen peroxide. Sự khác biệt giữa 2 loại về mặt hóa học.

Nước javen Natri hypochlorite là thành phần hoạt chất phổ biến nhất được sử dụng trong các sản phẩm thuốc tẩy. Đây là loại chất tẩy gốc clo thường giải phóng clorat hoặc oxy tùy theo điều kiện.

Dung dịch natri hypochlorite tiếp xúc với nhiệt độ cao có thể giải phóng oxy.  Trong khi đó dung dịch natri hypochlorite cũng có thể tự động oxy hóa thành clorua và clorat ở nhiệt độ phòng, lúc nào clorat đóng vai trò là tác nhân oxy hóa

Oxy già hydrogen peroxide là chất tẩy gốc peroxide, nó phân hủy thành oxy và nước.

Chất tẩy gốc clo thường hiệu quả hơn chất tẩy gốc peroxide về hiệu quả làm sạch và khử trùng. Đó là do clo có khả năng khử (khả năng thu electron ) cao hơn oxy. Trong khi một chất tạo màu đang bị oxy hóa hoặc bị loại bỏ electron thì chất oxy hóa lại bị khử.

Các nguyên tắc an toàn khi sử dụng các hóa chất này

• Chất tẩy trắng độc hại và có thể làm hỏng da cũng như màng nhầy. Khói có thể gây kích ứng đường dẫn khí và phổi. Vì vậy cần phải đọc nhãn an toàn để biết các biện pháp sơ cứu khi gặp phải với thuốc tẩy.
• Xử lý và bảo quản đúng cách
• Luôn mặc đồ bảo hộ khi sử dụng các hóa chất thuốc tẩy
• Bảo quản trong thùng kín, để nơi mát mẻ tránh ánh nắng trực tiếp, tránh xa tầm tay trẻ em và động vật.