Hạt vi nhựa có thể làm tổn thương tế bào và gây ra các phản ứng viêm và miễn dịch trong  cơ thể. Chúng có thể gây ra triệu chứng béo phì, gây hại cho khả năng sinh sản và tăng nguy cơ ung thư. Hạt vi nhựa xuất hiện trong không khí, thực phẩm và nước uống. Bài viết này giúp bạn tìm hiểu tác hại của hạt vi nhựa đối với con người và các  phương pháp loại bỏ hạt vi nhựa khỏi nước uống hiệu quả và an toàn nhất.

Hạt vi nhựa là gì

Hạt vi nhựa là những mảnh vụn nhựa có kích thước nhỏ hơn 5mm và lớn hơn 100 nanomet (0,0001 mm). Hạt vi nhựa xuất hiện trong không khí, thực phẩm và nước uống.  Đây là kết quả của các sản phẩm nhựa bị phân hủy theo thời gian và các sản phẩm chứa vi nhựa như quần áo tổng hợp, sữa rửa mặt, lốp xe, túi trà, … Một số thực phẩm và đồ uống cũng nhiễm hạt vi nhựa. Hạt vi nhựa đặc biệt có hại cho cơ thể sống vì chúng không thoát ra khỏi cơ thể dễ dàng.

Hạt vi nhựa có mặt trong nước như thế nào

Hạt vi nhựa có thể xâm nhập vào nước uống theo các cách sau đây:

• Dòng chảy bề mặt
• Nước thải
• Chất thải nhựa bị phân hủy
• Sự lắng đọng khí quyển
• Nhựa dùng để đựng nước.
• Vì nhựa không bị phân hủy sinh học và trở nên nhỏ hơn theo thời gian nên chúng có thể đi vào nước ngầm trong quá trình phân hủy thành kích thước đủ nhỏ.

Hạt vi nhựa gây nguy hiểm như thế nào đối với con người

Hạt vi nhựa gây tổn thương tế bào và gây ra các phản ứng viêm và miễn dịch trong cơ thể. Nó cũng có thể gây ra triệu chứng béo phì, gây hại cho khả năng sinh sản và tăng nguy cơ ung thư.

Các phương pháp loại bỏ hạt vi nhựa khỏi nước uống

Cách tốt nhất để loại bỏ hạt vi nhựa khỏi nước uống là sử dụng màng lọc thẩm thấu ngược, chưng cất và siêu lọc. Vì các hạt vi nhựa có kích thước từ 100 nanomet đến 5mm do đó bộ lọc phải có khả năng lọc các chất gây ô nhiễm từ 100 nm đến 5mm. 1 micron là 1000 nanomet do độ bộ lọc phải có kích cỡ lọc là 0,1 micron để loại bỏ các chất gây ô nhiễm có kích thước 100 nanomet. Cả màng lọc thẩm thấu ngược RO và siêu lọc đều có khả năng lọc các chất gây ô nhiễm có kích thước dưới 100 nanomet trong khi nước tách ra khỏi các hạt vi nhựa nhờ quá trình chưng chất. Chúng ta cùng đi vào tìm hiểu từng phương pháp dưới đây:

Cách 1: Loại bỏ hạt vi nhựa khỏi nước uống bằng màng lọc thẩm thấu ngược RO

Lọc thẩm thấu ngược RO có thể loại bỏ hiệu quả hạt vi nhựa cũng như hầu hết các chất gây ô nhiễm khác trong nước. Hệ thống lọc RO thường gồm 3 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Lọc sơ bộ loại bỏ các hạt có kích thước lớn như bụi bẩn, cát, rỉ sét và các hạt khác.

Giai đoạn 2: Lọc than hoạt tính hấp thụ các chất ô nhiễm hữu cơ, các chất gây màu, gây mùi khó chịu trong nước như mùi hôi, mùi clo …

Giai đoạn 3: Màng lọc thẩm thấu ngược RO. Nước dưới áp lực của máy bơm được đẩy qua màng lọc RO có kích thước lỗ lọc rất nhỏ 0,001 micron cho phép loại bỏ hầu hết các chất ô nhiễm có trong nước trong đó có các hạt vi nhựa.

Ưu và nhược điểm của phương pháp dùng màng lọc thẩm thấu ngược RO đối với hạt vi nhựa

Ưu điểm:

• Loại bỏ hầu hết các chất gây ô nhiễm
• Tuổi thọ dài

Nhược điểm

• Thải nhiều nước
• Tốc độ lọc chậm hơn siêu lọc
• Cần áp lực nước lớn

Cách 2: Loại bỏ hạt vi nhựa bằng phương pháp chưng cất

Chưng cất nước được thực hiện bằng cách đun sôi nước, hơi nước thu được ở phía trên máy chưng cất được làm nguội trở lại dạng lỏng. Vì nước bay hơi nên nó tách khỏi hầu hết các chất gây ô nhiễm trong đó có hạt vi nhựa. Đối với phòng thí nghiệm và bệnh viện yêu cầu sử dụng nước cất để đảm bảo nước không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm hoặc quy trình. Máy chưng cất đòi hỏi nguồn năng lượng liên tục để hoạt động và chúng lọc nước với tốc độ chậm hơn nhiều so với các bộ lọc truyền thống khác.

Ưu và nhược điểm của phương pháp chưng cất nước đối với việc loại bỏ hạt vi nhựa

Ưu điểm:

• Lắp đặt đơn giản
• Loại bỏ gần như toàn bộ tạp chất trong nước

Nhược điểm

• Tiêu tốn năng lượng để làm sôi nước
• Chỉ có thể thực hiện với công suất nhỏ, không thể thực hiện được với lượng lớn
• Thời gian lọc chậm hơn so với phương pháp khác

Cách 3: Loại bỏ hạt vi nhựa bằng màng siêu lọc

Màng siêu lọc UF có kích cỡ lọc 0,02 micron cho phép loại bỏ các hạt vi nhựa ở mọi kích cỡ. Không giống như màng lọc thẩm thấu ngược RO  buộc nước đi qua bên ngoài màng, màng siêu lọc đưa nước qua bên trong màng và làm giảm mức độ vi khuẩn vi rút, chì, đồng và các chất gây ô nhiễm khác.

Ưu và nhược điểm của siêu lọc

Ưu điểm:

• Tốc độ lọc nhanh
• Duy trì các khoáng chất có lợi trong nước sau xử lý
• Cài đặt đơn giản
• Hoạt động ở áp suất thấp
• Không tạo ra nước thải

Nhược điểm

• Loại bỏ ít chất gây ô nhiễm hơn màng RO và chưng cất

Ngoài 3 phương pháp loại bỏ hạt vi nhựa khỏi nước uống kể trên một số bộ lọc khác cũng có thể làm giảm lượng hạt vi nhựa trong nước như bộ lọc gốm, bộ lọc than hoạt tính hay màng lọc nano