Có nên trộn clo với hóa chất khác khi xử lý không ?

Trong quá trình xử lý nước, nhiều người nghĩ rằng việc kết hợp clo với các hóa chất khác (như axit, kiềm, phèn, hoặc thậm chí các loại thuốc diệt khuẩn khác) sẽ giúp tăng hiệu quả khử trùng. Tuy nhiên, trên thực tế, cách làm này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro.

Trước khi phân tích chi tiết, bạn có thể tham khảo thêm: Các sự cố thường gặp khi dùng clo khử trùng nước để hiểu vì sao clo vốn đã dễ gây sai sót nếu dùng không đúng cách.

Nguy cơ khi trộn clo với hóa chất khác

• Phản ứng hóa học nguy hiểm: Clo có thể phản ứng mạnh, tạo khí độc (chlorine gas) gây bỏng, ho, ngạt thở, thậm chí dẫn đến ngộ độc cấp tính.
• Nguy cơ cháy nổ: Một số hóa chất oxy hóa hoặc axit mạnh khi gặp clo có thể tạo phản ứng nhiệt, làm tăng khả năng phát nổ.
• Ăn mòn thiết bị: Hỗn hợp clo và hóa chất khác có thể đẩy nhanh quá trình ăn mòn đường ống, bồn chứa.

Nguy hại đối với sức khỏe con người

• Sản phẩm phụ độc hại (DBPs): Khi clo kết hợp sai cách, có thể tạo trihalomethanes (THMs), haloacetic acids (HAAs) – những hợp chất đã được chứng minh là có khả năng gây ung thư và đột biến gen nếu tiếp xúc lâu dài.
• Chloramine: Hình thành khi clo gặp amoni, gây kích ứng mắt, mũi, hệ hô hấp.
• Ngộ độc, bỏng: Nếu vô tình hít phải khí clo hoặc tiếp xúc trực tiếp, có thể gây bỏng da, viêm phổi hóa chất.

Ảnh hưởng đến vi sinh và chất lượng nước

Khi clo bị “tiêu hao” do phản ứng với hóa chất khác, hiệu quả diệt khuẩn giảm đi, khiến nước vẫn tồn tại nhiều vi sinh vật nguy hại:

• Coliform, E. coli → gây bệnh đường tiêu hóa, tiêu chảy, kiết lỵ.
• Tảo và rêu xanh → phát triển trong bể chứa, đường ống khi clo không đủ hoạt tính.
• Vi khuẩn kỵ khí → sinh khí H₂S gây mùi hôi trứng thối.

Ngoài ra, nước còn có thể:

• Bị mùi clo nồng khó chịu.
• Trở nên đục, đổi màu do kết tủa hoặc ăn mòn đường ống.
• Không đạt chuẩn vệ sinh, làm giảm độ tin cậy của nguồn nước.

Vì sao không nên trộn clo với hóa chất khác ?

• Hiệu quả khử trùng không tăng, thậm chí còn giảm.
• Tăng nguy cơ sự cố kỹ thuật và nguy hại cho sức khỏe.
• Làm phát sinh nhiều sản phẩm phụ độc hại, lâu dài ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người và hệ thống xử lý.

Thay vì trộn clo với các hóa chất khác, người vận hành nên sử dụng clo đúng cách, đúng liều lượng và theo quy trình chuẩn. Trong nhiều trường hợp, nếu nước đã khử trùng bằng clo mà vẫn còn vi sinh, bạn có thể tham khảo thêm bài viết: Khử trùng bằng clo nhưng nước vẫn có vi khuẩn, vì sao?.

Giải pháp an toàn khi cần kết hợp clo

Trong một số trường hợp đặc thù, clo vẫn có thể kết hợp với các hóa chất khác (ví dụ xử lý sơ cấp – thứ cấp trong nước thải). Tuy nhiên, điều này cần có sự tính toán, giám sát và thường chỉ thực hiện trong nhà máy công nghiệp, với hệ thống định lượng và kiểm soát pH, ORP nghiêm ngặt.
Nguyên tắc chung cho người vận hành: không tự ý trộn clo với bất kỳ hóa chất nào nếu không có hướng dẫn từ chuyên gia hoặc nhà sản xuất thiết bị.

Việc trộn clo với hóa chất khác trong xử lý nước không mang lại lợi ích, mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro: từ cháy nổ, ngộ độc, ung thư, cho đến tình trạng vi sinh tồn tại (E. coli, Coliform) và nước bị rêu xanh, mùi hôi, đục. Giải pháp an toàn và hiệu quả nhất vẫn là dùng clo đơn lẻ, đúng kỹ thuật, kết hợp với các công đoạn xử lý phù hợp.

Nếu bạn quan tâm đến những rủi ro khác khi dùng clo, có thể xem thêm: Đường ống nước bị ăn mòn sau khi dùng clo.